InWaterland.nl

Een Rondje Broek in Waterland

Broek in Waterland heeft één van de mooiste kernen in Waterland, ja zelfs van Nederland. De statige oude -veelal houten- woning zijn niet alleen prijzig in aanschaf maar vertellen ook bijna allemaal een verhaal dat vele jaren teruggaat.
Wij maakten een rondje door de oude kern.

Verleden

Broek in Waterland was rondom de 17e en 18e eeuw een van de meest welvarende dorpen in Waterland. Dat kwam omdat veel reders, rijke kooplui en kapiteins besloten om buiten Amsterdam te gaan wonen.
Men kwam openlijk uit voor hun rijkdom en men liet de meest deftige huizen met even prachtige interieurs bouwen. Heden zijn nog een aantal van deze huizen te bezichtigen.

Helaas werd tijdens de Tachtigjarige Oorlog het dorp door de Spanjaarden platgebrand. Toen de rust was weergekeerd werd eind 1573 begonnen met de wederopbouw van het dorp. Op een paar huizen na dateren de woningen in het Broeker centrum uit de 17e, 18e en 19e eeuw. Kenmerkend voor deze monumentale panden is de grijstint waarin de woningen geschilderd zijn.

Niet alleen stond Broek bekend om haar rijkdom en prachtige huizen. Ook haar bijzondere netheid maakte het dorp weids bekend. Nog steeds genieten de vele bezoekers van de schoonheid van het dorp met de vele houten monumenten, panden en gerestaureerde kerk.

Huisnummers

In het centrum van Broek in Waterland is tot 1940 de bouwaktiviteiten beperkt gebleven. Opmerkelijk is dat een aantal panden meer dan één huisnummer heeft. Dat kwam door de tijd dat ook Broek armoede kende en de huizen dikwijls door meerdere gezinnen bewoond werden.

Veeteelt en toerisme

Na een periode waarin vooral zeelieden inwoner van Broek waren, brak een tijd van veehouderij aan. Het nabij gelegen Amsterdam was de grootste klant en nam veel zuivel af, die met een schuit naar de hoofdstad werd gebracht. De veepest en een aantal overstromingen maakten een eind aan deze handel. Nadien werd door de inwoners vooral door handel en verzekeringen hun inkomsten vergaard.

De schoonheid van het dorp trok uit vanuit het buitenland bezoek. Keizer Josef II bezocht in 1781 Broek, maar de boerin wiens huis de keizer wilde bezichtigen liet hem niet binnen. Zij had geen tijd voor de keizer. Ook Napoleon bracht in 1811 een bezoek aan het dorp en genoot zichtbaar van het pagode-achtig prieel.

Nog steeds is Broek een plaats van grote schoonheid met haar prachtige panden en gerestaureerde kerk met plafondschildering en het uit 1640 daterende gebrandschilderde raam. Deze kerk is een laat-Gotisch gebouw en een vijfzijdig gesloten koor. De in 1573 verwoeste kerk werd op de oude fundamenten rond 1628 herbouwd. In de kerk liggen 273 grafstenen, onder meer van Neeltje Pater, aandeelhoudster van de VOC. Het interieur is gevuld met meubilair uit de glorietijd en is voor bezichtiging geopend van mei tot en met september.

Veel toeristen, maar ook streekgenoten weten bij mooi weer Broek te vinden. Het pannekoekenhuis "De Witte Swaen" zit dan vol smikkelende en smullende ouders en kinderen, terwijl ook de verhuurder van fluisterbootjes goede zaken doet.

Bron onder meer Wikipedia